دل از جفای تو گفتم به دیگری بدهم

کسم به حسن تو ای دلستان نداد نشان

سعدی

کس دل به اختیار به مهرت نمی‌دهد

دامی نهاده‌ای که گرفتار می‌کنی

تو خود چه فتنه‌ای که به چشمان ترک مست

تاراج عقل مردم هشیار می‌کنی

سعدی

شنیدم که یکی از حکما گفت :

« هرگز کسی به جهل خویش اقرار نکند مگر آن کسی که چون دیگری در سخن باشد همچنان ناتمام گفته ، سخن آغاز کند » .

سخن را سَر است ای خردمند و بُن

میاور سخن در میان سَخُن

خداوند تدبیر و فرهنگ و هوش

نگوید سخن تا نبیند خموش

سعدی

بیرون از مرزهای زبان پارسی و در آن سوی فرهنگ ایرانی ، سعدی ، اندیشمندان را به شگفتی همراه با ستایش برانگیخته است .

ارنست رنان ، زبان شناس ، مورخ ، منتقد و نویسنده فرانسوی ،/ هانری ماسه نویسنده فرانسوی ، / سرویلیام جونز ، شرق شناس انگلیسی ، / رینلد نیکلسون از بزرگترین پژوهشگران و مترجمان فرهنگ و ادب ایران ، / امرسون، پدر ادبیات آمریکا و... در باره سعدی سخن گفته یا اشعاری سروده اند .

نکته ی مهم این است که تنها سخن شناسان و سخن سرایان نبوده اند که در غرب از اندیشه های سعدی بهره برده اند بلکه گاهی اندیشمندان سیاسی نیز شیفته عظمت او شده اند .

« سعدی کارنو » در باره وجه تسمیه خود می نویسد :

لازار کارنو ، نیای وی ، به سعدی عشق می ورزید و تحت تاثیر گلستان سعدی بویژه در سیرت پادشاهان و اخلاق درویشان قرار گرفته بود . این اندیشمند سیاسی ، به یاد شاعر شیراز ، فرزند بزرگ خود را سعدی نام کرد ولی این فرزند در کودکی در گذشت . فرزند دوم خود را نیز سعدی نامید که او نیز بر اثر بیماری در گذشت تا این که « هیپولیت کارنو » برادر کهتر او ، به پیروی از پدر ، و به یاد برادر ، نخستین فرزند خود را سعدی نامید و این سعدی همان کسی است که در سال ۱۸۸۷ به ریاست جمهوری فرانسه برگزیده شد او نیز فرزند بزرگ خود را سعدی نامید .

برداشتی از : فرهنگ سعدی پژوهی دکتر کاووس حسن لی