علیاکبر دهخدا
علیاکبر دهخدا | |
---|---|
![]() علیاکبر دهخدا در جوانی | |
زادروز | ۱۲۵۷ خورشيدی (۱۲۹۷ قمری) تهران |
درگذشت | ۷ اسفند ۱۳۳۴ تهران |
آرامگاه | ابن بابويه تهران |
محل زندگی | تهران، چهارمحال و بختياری، وين، سوييس، استانبول |
ملیت | ![]() |
لقب | دخو |
آثار | لغتنامه دهخدا امثال و حکم |
گفتاورد | دهخدا در ويکیگفتاورد |
علیاکبر دهخدا (۱۲۵۷ تهران - ۷ اسفند ۱۳۳۴ تهران)، اديب، لغتشناس، سیاستمدار و شاعر ايرانی و بنيادگذار لغتنامه دهخدا.
محتويات[نهفتن] |
زندگی: دورهٔ يکم (تا نيمهراه مشروطيت) [ويرايش]
علیاکبر دهخدا در سال ۱۲۵۷ خورشيدی در تهران زاده شد. اگرچه اصيت او قزوينی بوده ولی پدرش خان باباخان که از ملاکان متوسط قزوين بود، پيش از زاده شدن وی از قزوين خارج شده و در تهران اقامت گزيده بود. هنگامی که او ده ساله بود پدرش فوت کرد. در آن زمان شيخ غلامحسين بروجردی که از دوستان خانوادگی آنها بود کار تدريس دهخدا را به عهده گرفت و دهخدا تحصيلات قديمی را نزد او آموخت.
در زمان گشايش مدرسه علوم سياسی وابسته به وزارت امور خارجه در سال ۱۲۷۸ قمری، دهخدا در آزمون ورودی مدرسه شرکت کرد و در آنجا مشغول تحصيل شد و چهار سال بعد جزو اولين فارغالتحصيلان مدرسهٔ سياسی بود. طی اين دوره با مبانی علوم جديد و زبان فرانسوی آشنا شد. معلم ادبيات فارسی آن مدرسه محمدحسين فروغی بود و گاه تدريس ادبيات کلاس را به عهده دهخدا میگذاشت. چون منزل پدری دهخدا در جوار منزل حاج شيخ هادی نجمآبادی بود، دهخدا از اين موقعيت استفاده میکرد و از محضر او بهره میگرفت.
پس از اتمام دوره مدرسه علوم سياسی، دهخدا که اکنون ميرزا علیاکبر خان قزوينی ناميده میشد، به خدمت وزارت امور خارجه درآمد و در سال ۱۲۸۱ هنگامی که معاونالدوله غفاری بهعنوان سفير ايران در کشورهای بالکان منصوب شده بود، دهخدا بهعنوان منشی سفير با او همراه شد. اقامت آنها در اروپا بيش از دو سال در شهر وين بود. دهخدا از این دوره برای آشنايی بيشتر با زبان فرانسوی و دانشهای جديد استفاده کرد. در سال ۱۲۸۴ به ایران بازگشت.
ادامه مطلب
کس نبود از راز دانش بی نياز
مردمان بخرد اندر هرزمان
راز دانش را به هر گونه زبان
گرد کردند وگرامی داشتند
تا به سنگ اندر همی بنگاشتند
دانش اندر دل چراغ روشن است
وزهمه بد ، بر تن تو جوشن است
ادامه مطلب
فرهنگ سخن
- ويرايش بزرگ (فرهنگ بزرگ) در هشت جلد
- ويرايش کوچک (فرهنگ فشرده) در دو جلد
فرهنگ سخن، افزون بر واژههای قديمی، حاوی همۀ واژهها، اصطلاحات علمی و تعبيرات روز زبان فارسی است. اين فرهنگ توسط انتشارات سخن تدوين و منتشر شدهاست. در تدوين فرهنگ سخن، افزون بر سرويراستار (دکتر حسن انوری)، ۴۶ مؤلف و ۲۱ ويراستار در بخشهای عمومی و تخصصی همکاری داشتهاند.
ادامه مطلب
ادامه مطلب
ادبيات
|
نيما نخستين شاعر نوپرداز در ايران نبود، پيش از او نيز افراد ديگر، چون ابوالقاسم لاهوتی، تقی رفعت و ... بيرون از قالب های رسمی اشعاری سروده و منتشر کرده بودند.
ولی نيما کسی بود که با دقت زياد و صرف وقت بسيار (حدود 38 سال) توانست قالبهای کهن را در هم بريزد و راهی نو پيش پای شعر فارسی باز کند.
کودکی نيما (به قول خويش) در بین شبانان و آرامش کوهستان گذشت.
مقدمات درسی را در مکتب خانه ی ده آموخت و سپس به تهران آمد. در تهران او به مدرسه ی کاتوليک "سن لوئی" که دروسش به زبان فرانسه تدريش می شد رفت و آشنايی او به زبان فرانسه، سرآغاز دگرگونی در وی شد.
نيما خود می نويسد:"تمام خيالات من برای شناسايی چيزهای خوبی بود که می خواستم فقط با آن شناسايی بر همسران خود تفوق يابم... در پانزده سالگی می رفتم مورخ شوم، گاهی نقاش می شدم و ... خوشبختانه هر نوع قوه خلاقه در من وجود داشت، ولی مراقبت و تشويق يک معلم خوش رفتار، که "نظام وفا" شاعر به نام امروز باشد، مرا به خط شعر گفتن انداخت."
ادامه مطلب
باغ بی برگی ( نقد شعر "باغ من" سروده ی مهدی اخوان ثالث)
دکتر حسین خسروی
مقدمه
مهدي اخوان ثالث(م. اميد) شاعر پرآوازهي معاصر (1369-1307هـ .ش.) اولين مجموعهي شعر خود را با نام «ارغنون» در سال 1330 شمسي منتشر كرد و پس از قريب چهار دهه فعاليت ادبي، با دفتر «ترا اي كهن بوم و بر دوست دارم» كارنامهي ادبي خود را بست و يك سال پس از آن براي هميشه خاموش شد.
آنچه اخوان را به عنوان شاعري نوگرا و در نوگرايي صاحب سبك معرفي كرد آثاري بود كه در فاصلهي زماني بين اين دو دفتر و به خصوص در دهههاي سي و چهل شمسي پديد آورد. آثاري كه در بين آنها زمستان ( 1335)، آخر شاهنامه (1338) و از اين اوستا ( 1344) از همه مشهورترند و بايد قلههاي شعر اخوان را در اين سلسله جبال جستجو كرد.
ادامه مطلب
.: Weblog Themes By Pichak :.