دهخدا  هر  آنچه که داشت ، وقف کرد !

من این مثل که بگفتم ترا نکو مثلیست

مثل بسنده بود هوشیار مردان را    

   ناصرخسرو

پس از نشر « امثال و حکم » دهخدا ، که در مجامع ادبی تهران به منزله حادثه ای ادبی تلقی شد ، در انجمن ادبی ایران ، مجلسی به افتخار استاد دهخدا تشکیل گردید و مرحوم « بدیع الزمان فروزانفر » شرحی مشبع در باب شخصیت علامه دهخدا و مزایای دوره امثال و حکم بیان کرد .

هزینه چاپ نخستین آن کتاب را  وزارت معارف تقبل کرده بود که به پاس خدمات بیست ساله مولف ، از هریک از مجلدات چهارگانه آن ، ( که در هزار نسخه طبع می گردید ) هشتصد نسخه به عنوان حق التالیف در اختیار دهخدا گذاشته شود اما دهخدا که برای مزد کار نمی کرد و اندک حقوقق شغلی نیاز معاش او را برمی آورد ، نیمی از مجلدات دوره کتاب سهمی خود را ( چهارصد دوره ) ، در اختیار « صحیه کل مملکتی (= سلف وزارت بهداری ) » قرار داد تا از محل فروش آن به  « مداوای بیماران بی بضاعت » بپردازند و نیم دیگر ( چهار صد دوره ) دیگر  را در اختیار کمیسیون معارف نهاد که از حاصل فروش آن ، کتاب های مفید چاپ شود . 

نامه مرحوم دهخدا           

مقام منیع وزارت جلیله معارف دامت شوکته

...در طبع این کتاب ...، نظر استفاده مالی نداشتم ولی وزرات جلیله..... ، قرار دادند که از هر هزار جلد ، هشتصد جلد آن حق طبع بار اول به این بنده داده شود که مجموع سهم بنده در پنج جلد ، چهار هزار مجلد یا هشتصد دوره پنج جلدی می شد . البته رد این مکرمت از رسوم حقگزاری دور و از حدود ادب خارج بود ... اینک برای جمع مقصد عالی معارف ...و « نیت دیرینه بنده در عدم استفاده مالی از این خدمت ادبی » ... ، دو هزار جلد آن را به کمیسیون معارف واگذار کردم ... { تا } صرف طبع کتب مفیده شود و  دوهزار دیگر آن را به « صحیه کل مملکتی  ( = وزارت بهداری ) » واگذار کردم که به مصرف دوا و غذای فقرا ی ایرانی برسد .... هر وقت کتاب ها به فروش رسید و هر هزار تومانی از آن که در بانک جمع شد دکان یا ملک دیگری در آباد ترین محله شهر تهران خریداری شده و«  منافع آن چون صدقه جاریه برای مقصود مزبور صرف شود » . ... هر ملکی را که خریداری شد «  برای صرف  دوا و غذای فقرای مسلمین وقف مؤبد ( همیشگی ) شرعی خواهید فرمود  » و آن وقف از جانب بنده صحیح و شرعی است .  

۱۴ آبان ماه ۱۳۱۱ شمسی مطابق ۴ رجب ۱۳۵۱ قمری .  علی اکبر دهخدا

گزیده امثال و حکم     دکتر   دبیر سیاقی